حضرت امیرالمؤمنین امام علی ـ علیه السلام ـ  با ویژگی های ممتاز و منحصر به فرد، شخصیتی است که قمر بنی هاشم ـ علیه السلام ـ افتخار فرزندی چنین پدر بزرگواری را دارد.

•  حضرت ام البنین مادر قمر بنی هاشم ـ علیهما السلام ـ ، فاطمه ی وحیدیه ی کلابیه دختری از خاندان شجاعان عرب بود که بعد از حضرت فاطمه ی زهرا ـ سلام الله علیها ـ به همسری امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ در آمد.

• حضرت قمربنی هاشم ـ علیه السلام ـ در خانواده ای متولد و بزرگ شد که علاوه بر پدری چون امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ ، دو برادر معصوم مانند امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ داشت و دو خواهر گرامی چون عقیله ی بنی هاشم حضرت زینب و حضرت ام کلثوم ـ سلام الله علیهما ـ دختران این بیت نورانی بودند.

• حضرت ام البنین ـ سلام الله علیها ـ ، چهار فرزند پسر به نام های عباس، عبدالله، جعفر و عثمان (نام بری از عثمان بن مظعون) داشت که این بانوی فداکار بعد از شهادت فرزندانش در قید حیات بود.

• از مجموع کتاب های تاریخی بر مى آید که حضرت عباس ـ علیه السلام ـ ، پنجمین پسر حضرت امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ بوده است. این پسران به ترتیب عبارتند از:

             1ـ حضرت امام حسن مجتبى ـ علیه السلام ـ ، تولد سال 3 هجرى قمری، شهادت سال50

             2ـ حضرت امام حسین ـ علیه السلام ـ ، تولد سال 4 هجرى قمری، شهادت سال61

             3ـ حضرت محسن ـ علیه السلام ـ که در سال 11 هجری قمری قبل از تولد به شهادت رسید.

             4ـ محمد حنفیه، تولد سال16 هجری قمری، وفات سال81

             5 ـ حضرت عباس ـ علیه السلام ـ ، تولد سال 26 هجری قمری، شهادت سال 61

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

• حضرت اباالفضل العباس ـ علیه السلام ـ فقط در زیبایی و جمال، دلاوری و شجاعت، وفا داری و ولایتمداری سرآمد نبوده بلکه آن حضرت از اکابر و افاضل فقها و علمای اهل بیت بلکه عالم غیر متعلم بوده است.

• حضرت عباس ـ علیه السلام ـ لقب ها و کنیه هایی دارد که برخی از آن ها عبارت است از:

• ابوالقربه: «قِربَه» یعنی مشک و ابو القربه یعنی کسی که دارای مشک آب است.

• ابی الفضل: حضرت قمر بنی هاشم ـ علیه السلام ـ از لبابه دختر عباس بن عبدالمطلب دو پسر داشته که نام یکی فضل و دیگری عبیدالله بوده است. عنوان ابی الفضل به سبب داشتن این پسر با نام فضل بوده است. در بعضی از روایات نام محمد به جای فضل آمده است.

• قمر بنی هاشم: در میان اعراب رسم چنین بود که اگر کودکی، زیبا و دارای قامتی بلند و چهره­ ای جذاب بود، او را با عنوان قمر می­نامیدند. مثلاً عبد مناف جد سوم رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله  ـ را که چهره‌ای زیبا و نورانی داشت، قمر بطحاء و عبدالله پدر ارجمند پیامبر را که سیمایی نورانی و چشمگیر داشت، قمر حرم خوانده اند. حضرت عباس ـ علیه السلام ـ  نیز به واسطه ی زیبایی و جمال و قامت رشید، به عنوان قمر بنی ­هاشم نامیده شده است.

• قمرالعشیره: این لقب مانند قمر بنی هاشم به دلیل زیبایی و رشادت حضرت عباس ـ علیه السلام ـ بوده است.

• سقا: سبب این لقب، طلب آب در روز عاشوراست که به شهادت آن حضرت منجرشد. به علاوه نوشته اند که حضرت امام حسین ـ علیه السلام ـ  فرماندهی30 نفر سواره و20 نفر پیاده را در شب عاشورا برای آوردن آب به برادر خود سپردند و آنان موفق شدند20 مشک آب به خیام برسانند. در برخی عبارات، هم چنین در تابلو یکی از درب های شرقی حرم آن حضرت عنوان«ساقی عطاشا کربلا» آمده است.

• علمدار: از آن جا که حضرت عباس ـ علیه السلام ـ در جنگ‌ها همیشه عَلَم را با خود حمل می‌کرد به این لقب مشهور بود.

• باب الحوائج: بر اثر بروز کرامات و قضاى حاجات متوسلین به قمر بنی هاشم، در بین مردم و گویش آنان به این لقب مشهور گردیده است. شیعیان از سه نفر به عنوان باب الحوائج یاد می کنند که عبارتند از: حضرت موسی بن جعفر، حضرت عباس و حضرت علی اصغر ـ علیهم السلام ـ .

• العبدالصالح: چنان که درزیارت آن حضرت مى خوانیم: السلام علیک ایها العبدالصالح المطیع لله و لرسوله...

• قهرمان علقمى: علقمه نام رودى است که حضرت قمر بنی هاشم در کنار آن به شهادت رسید. یکی از خیابان های منتهی به حرم آن حضرت شارع العلقمی نام دارد.

• مواسی: این لقب اشاره به مواسات و ازخود گذشتگی و فدا شدن آن حضرت در راه برادرش امام حسین ـ علیه السلام ـ دارد. امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ حضرت عباس ـ علیه السلام ـ را با لقب مواسی خوانده است. در زیارت ناحیه ی مقدسه آمده است: السلام علی العباس بن امیرالمؤمنین المواسی اخاه بنفسه الاخذ لغده من امسه الفادی له الواقی الساعی الیه بمائه المقطوعة یداه لعن الله قاتله یزید بن الرقاد و حکیم بن الطفیل الطائی. مواسات حضرت عباس ـ علیه السلام ـ  برای برادرش امام حسین ـ علیه السلام ـ با جان و مال و گفتار بوده است.

•  امام سجاد ـ علیه السلام ـ به عبیدالله بن عباس بن علی بن ابی طالب، پسر عموی خود نظر کرد و اشکش جاری شد. پس فرمود: روزی مثل روز جنگ احد بر رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله ـ نگذشت که در آن روز حضرت حمزه عموی آن حضرت شهید شد، کسی که اسدالله و اسد رسوله بود.

• و بعد از آن روزی بر آن حضرت نگذشت مثل روز موته که در آن روز پسر عمویش جعفر بن ابی طالب به شهادت رسید.

  پس فرمود و لایوم کیوم الحسین که سی هزار نفر که خود را از این امت می دانستند او را محاصره کردند، هریک با ریختن خون آن حضرت به خدا تقرب می جستند! این در حالی بود که آن حضرت خدای را به یادشان می آورد ولی آنان موعظه ی او را قبول نمی کردند تا آن که از راه ظلم و عداوت آن حضرت را شهید کردند.

  بعد فرمود خدا رحمت کند عباس را که زنده ماندن آن حضرت را بر زندگی خود ترجیح داد و بلا و سختی را تحمل کرد و خود را فدای برادرش نمود تا آن که دو دست او را قطع کردند، پس خدا وند عز وجل به جای آن، دو بال به او عطا فرمود. به درستی که در نزد خداوند عز و جل برای عباس درجه ای است که سایر شهدا در روز قیامت به او غبطه می خورند.

   

• امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: کان عمنا العباس بن علی ـ علیهماالسلام ـ نافذا البصیره صلب الایمان جاهد مع ابی عبدالله و ابلا بلاء حسنا و مضی شهیدا.

• در زیارت حضرت اباالفضل العباس ـ علیه السلام ـ که از امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ روایت شده و در کتاب مفاتیح الجنان نیز آمده می خوانیم: اَشهَدُ لک بالتسلیمِ و التصدیقِ و الوفاءِ و النصیحة لخلف النبی ـ صلی الله علیه و اله ـ المرسلِ و السبط المنتجبِ و الدلیل العَالِمِ و الوصی المُبَلِّغِ و المظلوم المهتضم ...

• در فرازی دیگر از زیارت نامه آمده است: السلام علیک ایهاالعبد الصالح المطیع لله و لرسوله و لامیرالمؤمنین والحسن و الحسین ـ صلی الله علیهم و سلم ـ ...

• فرازی دیگر از زیارت نامه چنین است: اشهد انک قد بالغتَ فی النصیحةِ و اعطیتَ غایة المجهودِ فبعثک الله فی الشهداء و جعل روحک مع ارواح السعداء ...

• و در ادامه ی زیارت نامه می خوانیم: اشهد انک لم تَهِن و لم تَنکُل و انک مضیتَ علی بصیرةٍ من امرک مقتدیاً بالصالحین و مُتّبعاً للنبیین ...

                                 .......  ادامه ی مطلب در قسمت دوم تقدیم است.